Türkiye’de Adalet Bakanlığı bünyesinde hukuk alanınca on binlerce personel çalışmaktadır. Türkiye’nin her bölgesinde bulunan teşkilat içerisinde farklı pozisyon ve kadroda binlerce memur görev almaktadır. Hâkim, savcılar, hukuk uzmanları, avukatlar, hukuk uzman yardımcıları bunlara birer örnektir. Bu meslekler arasında mübaşirlik mesleği de yer almaktadır. Adliyelerde ve mahkemelerde kilit rol üstlenen mübaşirler birçok önemli görevi üstlenmektedir. Bu meslekle ilgili birçok soru merak konusudur. Peki Mübaşir nedir, ne iş yapar, Nasıl mübaşir olunur?

Mübaşir Nedir, Ne İş Yapmaktadır?

Mübaşir Nedir? Mahkemede duruşma salonuna girecek olan, tanıkları ve yakınları çağıran personeldir. Hâkimin ve yargıcın emirlerini bildiren kişiye mübaşir adı verilmektedir. Mübaşir ne iş yapar? Mübaşir evrak taşıma ve dosya iletme gibi işleri yapmaktadır. Sanık ile hâkim, izleyiciler ve tanıklar arasındaki iletişimleri koordine etmektedir. Mahkeme salonundaki disiplini, sessizliği ve düzeni sağlamaktadır. Dava esnasında mahkemeye sunulacak olan bilgi, belge ve kanıtları hâkime ulaştırmaktadır. Duruşmada konuşmak isteyen kişiler ile yakından ilgilenmektedir. Duruşma ertelendiği takdirde taraflara bilgi vermektedir. Mahkemede görevli olan kişilerin posta işleri ve işlemleri ile ilgilenmektedir. Gizli duruşma olması halinde gizliliği, düzeni ve güvenlik esaslarını dikkate alarak salonu koordine etmektedir. Resmi olarak belirlenen üniformalarını, çalışma saatleri içerisinde giymeleri zorunludur.

Mübaşir Genel Başvuru Şartları?

Nasıl mübaşir olunur? Adliyede mübaşir olmak için eğitim şartları bulunmaktadır. Mübaşir adayların en az lise mezunu olması zorunludur. Genel olarak ön lisans ve lise mezunu kişiler bu mesleğe ilgi duymaktadır. Ayrıca lisans mezunu adaylar da bu mesleği tercih etmektedir. Mübaşir olmak için adalet bölümü mezunu olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu mesleğe ilgi duyan adayların KPSS yani Kamu Personeli Seçme Sınavına girip en az 70 puan almaları zorunludur. Bu puanı alan adaylar Adalet Bakanlığı’nın açmış olduğu mübaşir ilanlarına başvuru yapabilmektedir. Ardından Adli Yargı Komisyonlarının belirlediği atamalar ile adayların görevlendirmeleri gerçekleştirilmektedir. Sözlü sınava, KPSS lisans, KPSS önlisans veya KPSS ortaöğretim sınavından alınan puanlar esas olmak şartıyla, puanı en yüksek olan kişiden başlanmaktadır. İstihdam edilmek istenilen pozisyonun yaklaşık 10 katı kadar mübaşir adayı sözlü sınava çağrılmaktadır. Bunun haricinde

• Türk vatandaşı olmak,
• İlk defa atanacak adaylar için yapılacak sınavın senesinde 35 yaşını bitirmemiş olmak,
• Askerlikle ilgisi bulunmayan ya da askerlik çağına gelmemiş olan, askerlik çağına gelmiş ise askerlik görevini yapmış, ertelenmiş veya yedek sınıfa alınmış olmak,
• Kamu haklarından mahrum olmamak,
• 657 sayılı Kanunundaki belirli bendinde bulunan suçlardan birinden mahkûm olmamak,
• 657 sayılı Kanunun 53.üncü maddesindeki hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapılmasına engel olacak akıl hastalığının bulunmaması,
• Arşiv araştırmaları sonucunda olumlu bulunmak gereklidir.

Bu maddelere bağlı olarak oluşturulan sıralamada, düşük puan alanlar kişilerde sözlü sınava girmektedir. Son olarak sözlü̈ mülakata katılan ve başarılı olan adayların önünde başka bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Mübaşirlerin Görevleri Nelerdir?

• Mübaşirlerin görevleri dava duruşmalarının başarılı ve sağlıklı bir şekilde tamamlanmasına yardımcı olmaktır.
• Mahkeme hem öncesinde hem de sonrasındaki hukuki işlemlerin tamamlanmasına destek olmaktadır.
• Tanık ve sanık çağırmalarını yapmaktadır.
• Hem kâtip hem de hâkim arasındaki koordinasyonların yapılmasını sağlamaktadır.
• Duruşmaya katılacak kişilerin mahkeme salonu düzenini bozmaması için salonu dikkatle incelemektedir.
• Duruşmaya dair bütün işlemlerde aktif olarak görev almaktadır.
• Duruşma dosyalarını hâkime iletmektedir.
• Duruşma salonunda olan kişilerin nerede durduğunu söylemektedir.
• Duruşmaya dair tüm bilgilendirme yazılarını tamamlamaktadır.
• Bu bilgilerin takip ve süreçlerini kontrol etmektedir.

Mübaşir Atamaları Nasıl Yapılır?

Mübaşir atamaları her yıl düzenli olarak yapılmaktadır. Türkiye’nin her ilinde ve her ilçesindeki adliyelerde mübaşirlere görev verilmektedir. Bu adliyelerde savcı, hâkim, zabıt kâtibi ve mübaşirler yer almaktadır. Bu nedenle her yıl mübaşir ihtiyacı düzenli olarak artış göstermektedir. Her yıl yaklaşık 500 ve üzeri mübaşir ataması yapılmaktadır. Mübaşir atamalarının büyük bir kısmı ise büyük şehirlere yapılmaktadır. Mübaşir maaşları da bu sebeplerden dolayı artış göstermektedir. Ön lisans, lise ve lisans mezunu olan adayların atanabildiği mübaşirlik görevi için KPPS yani Kamu Personeli Seçme Sınavına girmek ön şart olarak adaylarda aranmaktadır. Mübaşir olmak için KPSS en düşük puanı 70 olarak belirlenmiştir. Buna bağlı olarak en yüksek KPSS puanı ise 85’tir. Direkt kadrolu durumda atanan adaylar ve sözleşmeli olarak atanan adaylar görev almaktadır. Kadrolu atanan adaylar ile sözleşmeli adaylar arasında maaş konusunda fark yoktur.

2020-2021 Yılında Mübaşir Maaşları Ne Kadardır?

Mübaşirlerin maaşları etkileyen birçok unsur bulunmaktadır. Aile ve çocuk yardımları, eğitim durumu, sigorta kesintileri, BES kesintileri, fazla mesai ve ek tazminat gibi unsurlar bulunmaktadır. Aynı zamanda kıdem, derece ve hizmet seneside önemli faktörler arasındadır. Bu anlamda mübaşir maaşları her sene toplu sözleşme zamlarına göre değişiklik göstermektedir.

Bu durumda mübaşirin derecesi ve kademesi maaşların belirlenmesini önemli ölçüde belirlemektedir. Bu bilgilere ek olarak;

• Derecesi ve kademesi üç bölü iki olan mübaşirler yaklaşık 3.999 TL maaş almakta fakat bu ücrete çocuk ve hizmet gibi ek ödemeler de zaman içerisinde eklenmektedir.
• Derecesi ve kademesi iki bölü iki olan mübaşirler yaklaşık olarak 3.990 TL maaş almaktadır.
• Derecesi ve kademesi dörtte bir olan ön lisans mezunu olan mübaşirler ise yaklaşık olarak 4.063 TL almaktadır.

Genel olarak mübaşir maaşları 2020 senesinde enflasyon oranlarına göre artış göstermiştir. Bir mübaşir 2020 senesinde ortalama 4 bin, 2021 senesinde yaklaşık 4 bin 250 TL, 2022 senesinde ise yaklaşık olarak 4 bin 500 TL civarında maaş alması planlanmaktadır. Mübaşirlerin alacakları maaşlara ek olarak asgari geçim indirimleri, aile yardımı gibi maddeler maaşlara ek olarak net maaş belirlenmektedir. Bu bilgilere dayanarak aynı zamanda çocuksuz ya da bekar olan personellerinde maaş oranları da hesaplanmaktadır. Bu durumların yanı sıra toplu sözleşme ikramiyesi ve sendika aidat ödemeleri de mübaşir maaşına ilave edilmektedir. Bu detayların dışında mübaşirlere yabancı dil bilmeleri halinde yabancı dil tazminatı ödemesi de hesaplamaya eklenerek maaş oranları büyük ölçüde artmaktadır. Kamu kurum, kuruluşlarında görev yapmakta olan kamuda çalışan bütün personellerinin maaşları devlet tarafından belirlenmektedir. Bu nedenle de bütün memurlara verildiği gibi mübaşirlerin maaşlarına da her yıl 2 defa zam gelmektedir. Bu zamlar ocak ve temmuz ayları içerisinde maaşlara eklenmektedir.

2020 senesinde mübaşir maaşları yaklaşık yüzde 4 oranında artış göstermiştir. Bu zam aynı zamanda enflasyon farklarının eklenmesiyle yaklaşık % 10,70 oranında belirlenmiş ve beraberinde mübaşirlerin maaşlarına eklenmektedir.