Arkeoloji Bölümü Nedir?

Arkeoloji bölümü tarihi zenginliklerin tespiti, korunması, ortaya çıkarılması için arkeolog yetiştiren lisans bölümüdür. Sözel bölümlerden biri ve 4 yıllık eğitim programı olan arkeloji bölümü mezunları arkeolog ünvanı ile çalışmaktadır. Sıklıkla merak edilen arkeoloji bölümü nedir, mezunları ne iş yapar, iş imkanları neler aktarmaya çalışacağız.

Arkeoloji bölümü eğitim sürecinde teorik ve pratik eğitim bir arada yürütülmektedir. Bu eğitim sürecinde yabancı dil eğitimi, tarihi araştırmalarda kullanılmak üzere günlük hayatta karşılaşmayacağınız şekil ve desenlere ilişkin eğitimler bir arada verilmektedir. Arkeoloji bölümünün amacı insanın bugünkü medeniyet seviyesine nasıl eriştiğini anlamak, toplumların bıraktığı insanlığın ortak mirasını anlamak ve korumak, evrimsel sürecin toplum üzerindeki etkilerini araştırmak olarak sıralanmaktadır. Geçmişi gün yüzüne çıkarmadan geleceği inşa etmenin kolay olmayacağı inancı günümüzde arkeoloji bölümünü gerekli ve önemli kılmaktadır.

Bugün tarih ve sanat turizm arkeoloji sayesinde ayakta durmaktadır. Sürekli olarak gelişen tarihi kazılar sonucu ortaya çıkan tarihi gizemler, eserler, yer altı şehirleri hepsi ek birer turizm zenginliğidir. Mısır, Şili gibi ülkeler ekonomisini büyük ölçüde tarih turizmi ile döndürmektedirler. Türkiye’de ise özellikle İstanbul ve Anadolu toprakları eski medeniyetlere beşiklik etmiş bölgeler olup tarihi zenginlik barındırmaktadır. Son yıllarda keşfedilen Göbeklitepe, Çatalhöyük gibi onlarca eski yerleşim merkezi Dünyanın dört bir yanından tarih meraklılarını ülkemize çekmektedir.

Arkeoloji mezunları Ne İş Yapar?

Arkeoloji bölümü iş imkanları geniş bir bölüm değildir. Üniversitelerde akademisyen olarak kalıp kürsü sahibi olmak haricinde kamuda çalışma imkanı Kültür Bakanlığı haricinde oldukça sınırlıdır. Dört yıllık bir bölüm olup KPSS p3 puan türü ile atama yapılmaktadır. Müzeler haricinde arkeolji bölümü mezunu istihdam eden fazlaca mevcut değildir. Özel sektörde ise özellikle arkeoloji mezunu arayan özel segiler haricinde mevcut değildir. Arkoloji bölümü mezunları genellikle alan dışı istihdam mağduru olarak bilinmektedir. Bölüme özel bir ilginiz yoksa yalnızca çalışmak için tercih edilecek bir bölüm değildir.

Arkeoloji Bölümü Hangi Üniversitelerde Var?

Arkeoloji bölümü toplan 41 üniversite bulunmakta olup güncel kontejan sayısı 1366 olarak belirlenmiştir. Arkoleji bölümü olan en başaralı özel üniversite Bilkent Üniversitesi olurken en başarılı devlet üniversiteleri Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Ankara üniversitesi şeklindedir.

• İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
• Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
• Ankara Üniversitesi
• Hacettepe Üniversitesi
• Dokuz Eylül Üniversitesi
• Anadolu Üniversitesi
• Akdeniz Üniversitesi
• Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
• Çukurova Üniversitesi
• İzmir Demokrasi Üniversitesi
• Dokuz Eylül Üniversitesi
• Bursa Uludağ Üniversitesi
• Kocaeli Üniversitesi
• Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
• Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
• Karabük Üniversitesi
• Uşak Üniversitesi
• Karadeniz Teknik Üniversitesi
• Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
• Düzce Üniversitesi
• Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
• Harran Üniversitesi
• Süleyman Demirel Üniversitesi
• Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
• Atatürk Üniversitesi
• Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
• Gaziantep Üniversitesi
• Trakya Üniversitesi
• Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
• Adıyaman Üniversitesi
• Selçuk Üniversitesi
• Mardin Artuklu Üniversitesi
• Manisa Celâl Bayar Üniversitesi
• Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
• Hitit Üniversitesi
• Pamukkale Üniversitesi
• Mersin Üniversitesi
• Dicle Üniversitesi
• Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
• Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Arkeoloji Bölümü İş İmkanları ve Maaşları

Arkeoloji mezunu sayısı ve arkeoloji iş imkanları kıyaslandığında hem özelde hem de devlette iş imkanları kısıtlı demek yanlış olmayacaktır. Özel sektörde restorasyon şirketleri ve bağımsız araştırma kuruluşları haricinde arkeoloji mezunu istihdam eden firma sayısı oldukça sınırılıdır. KPSS arkeolog atama taban puanları ortalama olarak 85 ve üstü seviyededir. Dolayısıyla KPSS atama sayısı sınırlı bir bölümdür.

Kamuda ise Kültür Turizm Bakanlığı haricinde kamuda arkeoloji mezunu istihdam eden kurum sayısı son derece sınırlıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesinde arkeolog istihdam eden devlet  kurumudur. Arkeoloji mezunu olup formasyon alıp öğretmenlik yapmak isteyen adaylardan Arkeoloji ve sanat tarihi anabilimdalı mezunlarına formasyon verilmektedir. Ancak sadece arkeoloji mezunlarına formasyon veren üniversite mevcut değil.

Akademisyenlik, arkeoloji mezunları için en iyi alternatiftir. Hem akademik kariyer yapıp iyi maaş alırken hem de kazılarda görev alıp kendinizi geliştirebilirsiniz.

Arkeoloji Bölümü Dersleri Nelerdir? Arkeoloji Dersleri Zor Mu?

Diğer üniversite bölümlerinden farklı olarak çok az bildiğiniz veya hiç bilmediğiniz alanlarda uzmanlaşacak seviyeye kadar ulaşmanız gerekmektedir. Hayatınızda hiç duymadığınız ve hiç kimsenin konuşmadığı eski dilleri okuyacak, anlayacak ve profosyonel düzeyde yorumlayacak seviyede bilmeniz gerekmektedir.

• Roma heykeli
• Arkeolojik küçük buluntu
• Arkaik mimarlık
• Yunan numismatiği
• Arkeolojik kazı ve araştırma teknikeleri
• Arkaik öncesi ege arkeolojisi

Arkeoloji Bölümü 2. Sınıf Dersleri

• Mezapotomya arkeolojisi
• Anadoluda demirçağ uygarlıkları
• Grekçe
• Arkaik dönem arkeolojisi
• Teknik resim relöve

   Arkeoloji Bölümü 3. Sınıf Dersleri

• Helenistik dönem arkeolojisi
• Anadolu tarihi coğrafyası
• Hitit medeniyeti
• Mesleki seçmeli dersler

Arkeoloji Bölümü 4. Sınıf Dersleri

• Arkeoloji uygulamaları
• Roma dönemi ve arkeolojisi
• Mesleki seçmeli dersler
• Staj

Bilmeniz Gerekenler!

Diğer sözel bölümlerden farklı olarak araziye çıkmanız gereken, hem masabaşı hem de bedenen çalışma gerektiren bir bölümdür. Arkoloji bölümü mezunları alan içinde istihdam edildiklerinde arkeolog olarak okuma araştırma ve inceleme yapraken aynı zamanda kazı çalışmalarına da katılmak zorundadır.

Arkeolog olarak çeşitli pozisyonlarda kazı çalışmalarına katılanların aktardıklarına göre kazı çalışmaları son derece eğlenceli, yorucu ve maceralı geçmektedir. Yani yaşlandığınızda çok güzel anılara sahip olabileceğiniz bir alandır. Ancak aile kurmayı çocuklarıyla eşiyle birlikte zaman geçirmek isteyenler için dezavantajları ve zor yönleri de mevcuttur.